Tja Atlas,
jij aan de rol met mijn draadje
, no worries. Bij deze mijn bijdrage zoals beloofd.
De angst bij velen is dat bij een stroomstoring de houtvergasser uitvalt, danwel oncontroleerbaar doorbrandt. Naast een risico ook veel gedoe doordat verbrandinsproces allerbelabberst verloopt met veel kool- en teerafzetting op binnenwerk ketel en warmtewisselaar. Ik hoop jullie een beetje op weg te helpen op welke manier je stroomuitval zou kunnen opvangen, in ieder geval zoals het bij mij werkt (
nog niet nodig gehad trouwens).
Mijn back-up voorziening is zo simpel mogelijk ontworpen en is gebaseerd op de volgende eisen:
- het houtvergasproces mag bij volle lading niet ongecontroleerd plaatsvinden;
- de schakeling moet volautomatisch bij afwezigheid kunnen ingrijpen;
- zoveel mogelijk warmte nog naar de buffer;
- tijdens een vorstperiode de zaak nog een tijdje kunnen blijven doorstoken.
Ten aanzien van het eerste houd ik rekening met een stroomloze periode van ca. 4 uur die ik moet kunnen “uitzingen”. Het gaat met name om de blower die het vergassingsproces aan de praat moet houden (de
pomp van de houtvergasser kan uitvallen i.v.m. thermosyphon werking). Op een volle lading brandt de ketel weliswaar zo’n 8 uur maar het eindproces bestaat uit een grote gloeiende koolmassa dat ook zonder blower goed en beheerst kan worden afgerond. Het tweede punt is belangrijk omdat een half uurtje na het aansteken van de houtvergasser de ketel in principe alleen gelaten kan worden en de kans dus groot is dat je bij stroomuitval niet aanwezig bent. De laatste twee punten uit het rijtje vind ik meer een “luxe karakter” hebben maar zijn natuurlijk wel mooi meegenomen wanneer ook dat gedekt is.
De bedoeling is dus om de back-up stroom vanuit een (sterke) accu te doen laten plaastvinden. De volgende materialen/apparaten hebben we nodig:
- omvormer;
- accu;
- accu lader;
- omschakelautomaat.
Dit spul is in verschillende prijsklasses te verkrijgen. Aan boord van ons zeilschip hebben we een heel ingewikkeld (
en vooral duur) apparaat, zeg maar alles in één. Maar daar worden ook liggend aan de steiger 4 zware accu’s met verschillende belangrijke (
nood)functies in tip top conditie gehouden en andere apparatuur met 230 V. gevoed. Lijkt mij wat overdone voor een houtvergasser. Daarom leek het mij verstandig om voor simpele, overzichtelijke en vooral goedkope componenten te kiezen voor de houtvergasser.
De werking is als volgt. Er vanuit gaande dat onze houtvergassers allemaal op 230 V. aangesloten zijn, moet bij stroomuitval de 230 V. voorziening gegarandeerd zijn. Dit kan vanuit een accu, de (
gelijk)stroom wordt dan omgevormd naar 230 V. en kan het gevraagde vermogen leveren. Deze schakeling moet snel en automatisch gaan (
i.e. er moet dus “gezien” worden dat de spanning van 230 V. wegzakt). De snelheid van schakeling is ook belangrijk omdat de regelapparatuur op de houtvergasser (
vaak een computer) deze wisseling niet mag bemerken. We hebben het dan over milliseconden. Daarnaast moet de omvormer nog een afgiftespanningskarakteristiek hebben die de te voeden apparatuur niet beschadigd. Deze voorziening is feitelijk alleen nodig wanneer de spanning op het electriciteitsnet wegvalt. Voor het grootste gedeelte van de tijd moet dus ook nog de accu in conditie worden gehouden en paraat zijn.
Dus:
- omvormer met afdoende (
piek)vermogen, juiste karakteristiek;
- accu met vermogen in de tijd;
- accu lader die moet kunnen zien of de accu gladen is en in conditie houdt;
- omschakelautomaat die in milliseconden moet reageren.
De meeste gevoelige apparatuur kan goed overweg met een omvromer die een “gemodificeerde sinus golf” afgeeft. Omvormers die een “zuivere sinus golf” afgeven zijn erg duur en zijn niet nodig voor onze toepassing. Uitzonderingen daargelaten (
vaak eenvoudig terug te vinden in specificaties van de geïnstalleerde apparatuur).
Om te bepalen welke back-up voorziening je nodig hebt moet je eerst het noodzakelijke vermogen bepalen dat je minmaal wilt hebben (
zie Overzichtschema aangesloten apparatuur). Daarbinnen kan ik zelfs nog weer grote stroomverbruikers handmatig bedienen en afschakelen. In mijn situatie varieert dat tussen de 350 Watt en 250 Watt bij respectievelijk af- en aanwezigheid (
i.v.m. mogelijkheid tot handbediening).
Nou hebben verschillende electrische apparaten zogenaamde piekvermogens. Die kunnen soms wel een factor 10 x hoger liggen dan het reguliere vermogen. Wanneer de omvormer dit piekvermogen niet kan leveren zal het apparaat niet aanslaan ... maarrrrrrr, … in onze situatie gaat het er om dat de houtvergasser kan doordraaien. De circulatiepomp staat dan al aan en gaat ook niet meer uit. Dit geldt ook voor de blower en de circulatiepomp van het CV-systeem. Ik ben dan ook uitgegaan van een verdubbeling van de vermogens waarbinnen één pomp wel kan opstarten.
Hoe krijg je nou en beetje gevoel met het totaal aantal back-up uren? Belangrijke te kiezen variabelen daarin zijn de te plaatsen accucapaciteit (
hoe goedkoop kan je er aan komen?) en de te plaatsen omvormer. Ik verwijs daarvoor graag naar bijgevoegde Excell sheet. (“BackUp data time.xls”). Ik heb daar voor jullie een klein rekenvoorbeeldje ingezet. Kan je eenvoudig aanpassen aan je eigen wensen.
De investering ik hiervoor nodig had kwam uit zo’n 125 euro (
wat extra stekkertjes, draadjes en zo) voor de druppellader-omvormer-schakelautomaat en (
in mijn geval) 200 euro voor een 120 Ah accu. Die laatste kan je natuurlijk veel lager kiezen of een aantal kleinere aan elkaar zetten.
Groet Hans