Bergkachel vragen

[fransveldman]

Sinds kort ben ik de trotse bezitter van een Bergkachel. Het betreft hier een kernpakket model 7 met kop en zelfgebouwde sokkel bell. Inmiddels rijzen er wat praktische vragen:

1) Omgekeerd stoken. Ik stook momenteel berkenhout met een vochtpercentage van ongeveer 12%. Ik stapel de blokken redelijk dicht tegen elkaar, en elke "verdieping" draai ik de stapel 90 graden. Het hout leg ik niet tegen de wand aan. Als ik de bovenste laag aansteek dan duurt het niet lang of de hele stack staat in lichterlaaie. Met andere woorden de onderste laag staat al in brand terwijl de bovenste laag nog lang niet is uitgebrand en het lijkt alsof de hele zooi ineens verbrandt. Is dit de bedoeling of gaat er iets fout? Indien het laatste het geval is, wat kan ik hieraan doen?

2) Luchthoeveelheid. Volgens wat informatie stook ik met asla ongeveer 1cm open. Er komt geen rook uit de schoorsteen (zelfs niet als de hele kachelinhoud tegelijk fanatiek in brand staat), de binnenkant van de kachel is lichtgrijs, de deur blijft schoon. Toch merk ik dat als ik de asla verder open trek het vuur harder gaat branden, maw zuurstof is de beperkende factor. Moet ik meer zuurstof toevoegen tot hij niet meer harder gaat branden of toch de asla op 1cm houden?

3) Schoorsteenklep. Ik heb de indruk dat mijn schoorsteen zuigt (in de positieve zin van het woord). Als de vlamfase bijna voorbij is kan ik de klep volledig sluiten zonder dat er iets gebeurt. De vlammen blijven gewoon en het hele gebeuren lijkt niet in intensiteit af te nemen. Het lijkt alsof met de schoorsteen 80% dicht alles optimaal blijft functioneren. Is het dan niet beter om de klep in die fase dicht te doen en overmatig warmteverlies te voorkomen?

4) Schoorsteenklep. Na een hele nacht rust is de kachelpijp nog steeds te heet om aan te raken. Ik krijg de indruk dat er een gestage stroom door de kachel verhitte lucht blijft opstijgen en ontsnapt. Vannacht waaide het harder en ontdekte ik dat de temperatuur van de kachel sneller daalde. Is het niet beter om de pijp 100% af te sluiten? Of betekent dit dat de kachel lek is?

5) Wat is de normale oppervlakte temperatuur? 4 uur na een stookbeurt wordt de hoogste temperatuur van ongeveer 55 graden bereikt. 12 uur later is dit gezakt tot zo'n 35 graden. Voor mijn woonkamer is dit marginaal; temperatuur wordt zo'n 19 graden en 's ochtends is het 15 graden. Ik hanteer nu 3 stookbeurten per dag, vul de kachel ongeveer halverwege. Als ik meer warmte wil hebben, hoger vullen, vaker stoken, ander hout? Wat is beter, vaker stoken, of minder vaak stoken maar met een intenser vuur? Back-to-back stoken?

6) Wat moet het effect zijn als ik de asla afsluit? Tijdens de vlamfase zie ik duidelijk effect, maar het vuur gaat niet uit. Tijdens de gloeifase moet ik de la niet te vroeg dichtdoen want dan hou ik houtskool over. Lekt mijn kachel of is het normaal dat de verbranding doorgaat met de la gesloten?

Bedankt bij voorbaat voor jullie inzichten,
Frans

[Chicken Power]

Dag Frans,

Kernpakket snap ik, maar gezien je vragen, heb je hem zelf gemaakt/gegoten/ontworpen, 2e hands overgenomen of anderzins?

Hebben we allemaal een beetje het idee hoe of de hazen lopen.


Groet, Cp

[fransveldman]

Het betreft dus een onlangs nieuw gekocht kernpakket, ommetseld met 6cm dikke stenen.

[kockie]

Hallo frans,

Ik heb ongeveer hetzelfde systeem staan als jij (ik neem aan dat ik mag tutoyeren ) Als ik in volle stook ben en de asla sluit, gaan de vlammen veel zwakker branden en wordt mijn ruit vies (normaal duurt dat min. 1.5 maand). Bij een gloeibed hoor ik bij het sluiten van de asla alleen dat het metaal wat gaat tikken, waarschijnlijk door afkoeling.

Peter van den Berg heeft mijn kachel een keer nagemeten en daarbij is gebleken dat ca 0.5 cm bij mij de optimale opening is. Boven de cm gaat het vuur inderdaad harder branden, maar treden er ook hogere schoorsteentemperaturen en een vuilere verbranding op. Zie ook http://www.ecologieforum.eu/viewtopic.p ... 7763#p7763 voor commentaar van Peter.

Hetgeen je onder punt 1 beschrijft zie ik ook wel eens, meestal is het bovenste gedeelte al aardig verbrand voordat het inferno onderin begint. Soms staat inderdaad na een half uur de hele inhoud in de hens. Een verklaring daarvoor heb ik nog niet kunnen vinden. Mogelijk zit het bij mij in de grootte van de blokken of in het soort hout. Ik heb het idee dat het laatste het vaakst gebeurt bij grote blokken naaldhout.

Een schoorsteenklep heb ik nog steeds niet. Ben nog te lui/druk om er eentje te maken

Oppervlakte temperatuur varieert tussen de 45 en 55 graden. Heel veel lager wordt het alleen als ik kleine hoeveelheden hout stook bij hogere buitentemperaturen. Zoveel afkoeling als jij ziet heb ik zeker niet. Mijn redelijk geisoleerde woonkomer is continu zo'n 19 graden

Onderste lijn is buitentemperatuur
Bovenste lijn is woonkamertemperatuur
Pieken worden veroorzaakt door zon op de sensor

temperatuur kamer en buiten.png (9.11 KiB) 2772 keer bekeken

Schoorsteen temperatuur is een keer gemeten en was 60 graden, ca 24 uur na stoken. Daar verlies ik nog wel het een en ander aan warmte... Misschien moet ik bij het plaatsen van de zonneboiler ook maar eens een schoorsteenklep bedenken.

[peterberg]

Tjonge, wat een verhaal.
Maar op de een of andere manier heeft iedereen die een finoven-achtige koopt er in het begin andere verwachtingen van. Na een stookseizoen wordt het meestal stil en zijn de bezitters aan het ding gewend geraakt.
Even zien:
1) Omgekeerd stoken. Voor zover ik het begrijp doe je het goed. Hout droog genoeg, juiste manier van stapelen. Met omgekeerd stoken heb je dat de hele lading niet netjes van boven naar onder verbrandt. Als de temperatuur binnen de vuurkamer hoog genoeg wordt, bereikt het hout de juiste temperatuur voor zelf-ontbranding. Als dat het geval is, staat de hele lading daarna binnen een paar minuten in lichterlaaie. Soms gaat het heel snel, zeg binnen 10 minuten vanaf aansteken, maar meestal doet-ie er 20 tot 30 minuten over.
Berkenhout genereert veel houtgas, dus het kan zijn dat de hierboven genoemde situatie al vrij snel bereikt is.
Gelijkmatige verbranding is niet het doel van omgekeerd stoken. De kachel wordt langzaam opgewarmd met een klein vuur, en als alles heet genoeg is wordt het gaspedaal ingetrapt bij wijze van spreken. Als je denkt dat het te snel gaat kun je het hout ook tegen de wanden aan leggen. Over het algemeen duurt het dan wat langer voordat alles tegelijk brandt.

2) Luchthoeveelheid. Kockie heeft dat al beantwoord, ik voeg er nog wat aan toe. Je kunt de lade ook 10 cm opentrekken, probeer het eens, dat levert een magnifiek schouwspel op. Maar met die 1 cm zijn de vuurkamer en de ruit schoon, en komt er geen rook uit de schoorsteen, wat wil je nog meer! Met de ontwikkeling begon ik ook met grotere openingen en dat leek heel goed te gaan. Na het aanschaffen van meetapparatuur verandert dat beeld vanzelf: met grote toevoer lever je rendement in, de vervuiling en afgas temperatuur nemen toe. Dus wordt de inlaat opening na verloop van tijd vanzelf kleiner. Hou het maar op die 10 mm, dat is een goeie instelling voor de meeste situaties.

3) Schoorsteenklep. Ik moet je met klem afraden om vlak voor of tijdens de gloeifase de schoorsteenklep zelfs maar gedeeltelijk te sluiten. Blijf van dat ding af, tijdens die gloeifase wordt er een hele bult CO geproduceerd en met alleen 20% van de schoorsteen capaciteit loop je het risico dat je wordt vergiftigd als de wind toevallig eens in de verkeerde hoek staat. Laat alsjeblieft de aslade en klep open staan totdat er helemaal geen vlammen meer zichtbaar zijn. Eventueel kun je tijdens de gloeifase de lade helemaal sluiten en de klep pas als de vuurkamer helemaal zwart is. Je bent uiteraard vrij om te experimenteren op eigen risico.

4) Schoorsteenklep (nog eens). Die pijp blijft warmte van de kachel krijgen, mijn ervaring is dat via geleiding de grootste factor vormt. Maar te heet om aan te raken lijkt me niet goed. Is dat onderaan, halverwege of bovenaan? Boven of onder zou een flink verschil moeten zijn. Mogelijk is er ergens een flink lek of moet je de deur eens inspecteren. Aangezien je de mantel gemetseld hebt is openmaken geen optie en als verder niets helpt is een 100% afsluitende klep de aangewezen weg. Persoonlijk zou ik er dan ook een CO melder bij nemen.

5) Wat is de normale oppervlakte temperatuur? Die 55 graden is een normale waarde, na de instook periode kan dat nog een beetje meer worden, 60 graden is vrij normaal voor jouw dikte mantel. Dat het in jouw kamer niet warm genoeg wordt kan aan twee dingen liggen: het ding is nog niet ingestookt, of de isolatie is niet toereikend. Even zien, de kachel was bij benadering 20 januari klaar. Instoken is gereed over twee-en-een-halve week ongeveer. Je vult de kachel tot halverwege, voer dat maar op tot driekwart en over 9 dagen tot helemaal vol. Zo hoog dat je nog net het ding fatsoenlijk aan kunt steken. Back-to-back kan wel, maar het levert een hoop vervuiling op als alles ineens gaat branden. Dat zakt weer af als hij opnieuw op temperatuur komt en dat duurt ongeveer 10 minuten. Alle getallen niet limitatief.
Isolatie: is nog niet alles volgestopt, doe dat dan komende lente. Dit ding valt vies tegen in een lekkend huis.

6) Wat moet het effect zijn als ik de asla afsluit? De vlammen zouden dof oranje moeten worden, met minder beweging erin. De ruit wordt zwart in een 5 minuten of zoiets. Er bevindt zich nog zuurstof in de kachel zelf, ruimte genoeg. Maar de verbranding wordt steeds slechter, de schoorsteen gaat roken en na verloop van 15 minuten heb je nog een rokende en smeulende hoop als een veenbrand over. Of hij echt ook volledig uit gaat waag ik te betwijfelen, maar ik heb het nooit uitgeprobeerd.
Is dat allemaal niet het geval ga dan maar zoeken, want dan is er ergens een flink lek. Eigenlijk duidt vraag 4) daar ook al op. Maar waarom zou je in vredesnaam de aslade willen sluiten terwijl het ding vol staat te branden, wil je een goed vuur of blijf je morrelen tot het fout gaat?

Het is maar goed dat dit ding zo weinig toeters en bellen heeft. Hoe meer kleppen en schuiven, hoe meer de gebruikers er mee aan het vogelen zijn en hoe meer vragen er komen.

[fransveldman]

1) Omgekeerd stoken. Voor zover ik het begrijp doe je het goed.

Ok, ik dacht ten onrechte dat de bedoeling was om gelijkmatig te branden. Maar als de bedoeling is dat de juiste temperatuur wordt bereikt dan gaat het dus prima. Duurt met berken bij mij ongeveer een kwartiertje of zo, en dan vliegt alles ineens spectaculair in de fik maar brandt hij inderdaad voor zover ik kan beoordelen schoon. Hij lijkt tegen het geweld te kunnen dus we houden het dan zo. (Als je voorheen met andere kachels gewend bent geraakt aan een smeulend vuurtje en voorzichtig dacht in te stoken dan schrik je soms wel even als je ineens achter het glas alleen maar vuur ziet).

2) Luchthoeveelheid.Maar met die 1 cm zijn de vuurkamer en de ruit schoon, en komt er geen rook uit de schoorsteen, wat wil je nog meer!

Ok, duidelijk. Is er nog een manier (behalve metingen) waaraan ik kan zien wat de optimale opening is? Gisteren naar aanleiding van het bericht van Kockie geprobeerd om met 5mm te stoken, maar dat leverde een stookkamer op die wat donkerder van kleur werd dan voorheen. Dus dat lijkt dan weer te weinig te zijn. Ik hou het dus maar op die 10mm.

3) Schoorsteenklep. Ik moet je met klem afraden om vlak voor of tijdens de gloeifase de schoorsteenklep zelfs maar gedeeltelijk te sluiten.

Ok, duidelijk. Ik dacht dat er veel warmte ontsnapte via de schoorsteen maar na aanvullende info en tests blijkt dit reuze mee te vallen, dus dan hoeft die klep ook niet meer zo nodig zo snel mogelijk dicht.

4) Schoorsteenklep (nog eens). Die pijp blijft warmte van de kachel krijgen, mijn ervaring is dat via geleiding de grootste factor vormt. Maar te heet om aan te raken lijkt me niet goed. Is dat onderaan, halverwege of bovenaan? Boven of onder zou een flink verschil moeten zijn.

Er is inderdaad altijd een behoorlijk verschil tussen boven en onder. Vanacht als test heb ik via het veegluikje op de bovenverdieping de pijp dichtgestopt, maar dat leverde vanochtend nog steeds een pijp op die onderaan te heet was om vast te pakken maar hogerop wel iets koeler was dan anders. Dus blijkbaar valt het toch wel mee met de warmte die ontsnapt via de schoorsteen, die pijp blijft hoe dan ook heet, en maakte ik me druk om niks.

5) Wat is de normale oppervlakte temperatuur? Die 55 graden is een normale waarde, na de instook periode kan dat nog een beetje meer worden, 60 graden is vrij normaal voor jouw dikte mantel.

Ok, dus dan zit ik nu wel zo'n beetje aan optimale warmteafgifte. Dan is de aangegeven "84m2 voor een model 7 met kop voor een redelijk geisoleerde kamer" wellicht wat aan de optimistische kant. Ik heb een geisoleerde houten vloer, (oud) dubbel glas, spouwmuur (zonder vulling) en dacht dat ik dit wel als "redelijk" geisoleerd mocht beschouwen. Ben wel blij dat ik die kop er toch maar bij had genomen ook al leek dit vooraf overdreven te zijn voor die 20 m2.

6) Wat moet het effect zijn als ik de asla afsluit? De vlammen zouden dof oranje moeten worden, met minder beweging erin. Maar waarom zou je in vredesnaam de aslade willen sluiten terwijl het ding vol staat te branden, wil je een goed vuur of blijf je morrelen tot het fout gaat?

Nee, dit was slechts een diagnostische test. Ik wilde weten of het ding goed lekvrij was. Maar na jouw antwoord en dat van Kockie lijkt de kachel zich te gedragen zoals het hoort. Ik had verwacht dat bij een gesloten kachel de zuurstof wel binnen een halve minuut of zo op zou zijn en de vlammen bijna zouden doven, vandaar dat ik begon te twijfelen of alles wel dicht was.

Hoe meer kleppen en schuiven, hoe meer de gebruikers er mee aan het vogelen zijn en hoe meer vragen er komen.

Tsja, wellicht is het een idee dat er bij de kachel een handleiding wordt gevoegd waar alles wat je nu hebt gezegd in staat. Het is lastig om zonder referentiekader te beoordelen of alles werkt zoals het hoort. Behalve een bouwbeschrijving kreeg ik er niks bij. Maar daar ga jij waarschijnlijk niet over.

In ieder geval bedankt voor je antwoord! Heel verhelderend. Weet ik nu tenminste dat de kachel en schoorsteen zich gedragen zoals het de bedoeling is.

Frans

[peterberg]

Hij lijkt tegen het geweld te kunnen dus we houden het dan zo.

Wacht maar tot het ding is ingestookt en je hele ladingen tegelijk er in stopt. Dan wordt het nog een graadje erger. Maar inderdaad, hij kan daar tegen en het is ook de bedoeling dat het zo gebeurt.

Is er nog een manier (behalve metingen) waaraan ik kan zien wat de optimale opening is? Gisteren naar aanleiding van het bericht van Kockie geprobeerd om met 5mm te stoken, maar dat leverde een stookkamer op die wat donkerder van kleur werd dan voorheen. Dus dat lijkt dan weer te weinig te zijn. Ik hou het dus maar op die 10mm.

Ah OK! Dan is er dus geen vreselijk lek anders zou-ie gewoon doorbranden als anders. Weer eentje wegstrepen. Mogelijk ligt het optimum voor jou ergens bij 8 mm. Alleen te constateren met meet apparatuur, helaas. Het vlambeeld is ideaal gesproken helder oranje tegen geel aan, na afloop geen aanslag in de vuurkamer en geen of zeer weinig rook uit de schoorsteen. Meer mogelijkheden zijn er zonder metingen niet.

Dus blijkbaar valt het toch wel mee met de warmte die ontsnapt via de schoorsteen, die pijp blijft hoe dan ook heet, en maakte ik me druk om niks.

Die truc om de schoorsteen te blokkeren kende ik nog niet. Maar het werkt natuurlijk wel, en toont aan wat er werkelijk gebeurt. Weer eentje van de lijst.

Ik heb een geisoleerde houten vloer, (oud) dubbel glas, spouwmuur (zonder vulling) en dacht dat ik dit wel als "redelijk" geisoleerd mocht beschouwen.

De muren geen isolatie, dat is geen fijn idee. Probeer of je daar op redelijke termijn wat aan kan doen. "Redelijke isolatie " is tenminste 5 cm steenwol in muren, vloeren en dak plus dubbel glas. De kachel gebruikt de muren om een deel van de warmte te bufferen. Dus zit daar een groot deel van het verlies. In afwachting van iso, meer hout per stookbeurt er in gooien is dan de enige oplossing. Het werkt natuurlijk ook niet mee dat de kachel in een hoek staat waar aan een kant helemaal geen warmte aan de kamer wordt afgestaan. Plaatsing is dus nog een factor waar rekening mee gehouden moet worden.

Tsja, wellicht is het een idee dat er bij de kachel een handleiding wordt gevoegd waar alles wat je nu hebt gezegd in staat. Het is lastig om zonder referentiekader te beoordelen of alles werkt zoals het hoort. Behalve een bouwbeschrijving kreeg ik er niks bij. Maar daar ga jij waarschijnlijk niet over.

Eigenlijk dacht ik dat er inmiddels stooktips bijgeleverd werden, maar misschien doen ze dat nog steeds mondeling. En je hebt gelijk, daar ga ik niet over en dat is maar goed ook.

[peterberg]

Dan is de aangegeven "84m2 voor een model 7 met kop voor een redelijk geisoleerde kamer" wellicht wat aan de optimistische kant.

Deze zinsnede bleef de afgelopen dagen een beetje knagen, dus heb ik het even nagekeken. Op de website van de betonheren in Den Haag vind ik voor een versie 7 met kop 70 m2. Die 84 m2 wordt aangegeven voor een versie 8. Daar komt nog bij dat voornoemde heren je verteld zouden moeten hebben dat de oppervlakte temperatuur van die gemetselde mantel lager blijft dan van de geheel vuurbetonnen uitvoering. Hebben ze dat niet verteld, dan zou jij ze daar op aan kunnen spreken.

En in een andere draad heb ik dit gelezen:

...De zitkamer waar de Bergkachel nu staat is omgeven door twee buitenmuren (met erker), een onverwarmd vertrek aan de 3e zijde, en de onverwarmde hal met granieten vloer aan de 4e zijde, en daarboven een kantoor waar we achter onze computers zaten....

Ik neem gemakshalve aan dat die drie andere ruimtes ook geen isolatie in de wanden en plafonds hebben. En dat de oppervlakte van die drie ruimtes bij elkaar tenminste twee keer of meer zo groot zijn als de verwarmde zitkamer.
Dat wordt bij elkaar een verlies waar je U tegen zegt, alsof de hele kamer omgeven is door massieve buitenmuren en een houten dak zonder isolatie erop.

Dan ben ik niet verbaasd dat de capaciteit van de kachel aan de krappe kant is voor een zitkamer van 20m2. Mocht het toch naar tevredenheid werken dan heb je geluk gehad en is de omvang van het ding gekozen met een heel krappe tolerantie.